Vragen en antwoorden opvang asielzoekers

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) is verantwoordelijk voor de opvang van asielzoekers. Zij hebben een lijst met vragen gemaakt, met de antwoorden daarop.

Heeft u na het lezen nog vragen? Stel ze dan door een bericht te sturen naar e-mail renkum@coa.nl. 

Waarom tijdelijke noodopvang in Oosterbeek?  

De asielzoekerscentra in Nederland zitten overvol. Er zijn dringend extra opvanglocaties nodig, onder meer vanwege de instroom van Afghaanse evacués. Als er niet voldoende plekken voor opvang komen, moeten de mensen worden opgevangen in noodopvanglocaties, zoals sporthallen. Die locaties zijn niet geschikt voor de opvang van groepen mensen. De oproep voor noodopvang is gedaan aan alle gemeenten in Nederland. Inmiddels is er op diverse plaatsen in Nederland en met verschillende looptijden noodopvang. En er zijn nog meer gemeenten in het land waar het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) mee in gesprek is. 

De gemeente Renkum heeft een verzoek gekregen van het COA of het mogelijk is om vluchtelingen tijdelijk op te vangen. In overleg met de gemeente is een plek gevonden in het voormalige onderkomen van de blijf-van-mijn-lijf opvang van Stichting Moviera aan de Nico Bovenweg in Oosterbeek. Op deze plek is ruimte voor maximaal 100 asielzoekers. 

Vluchtelingen, asielzoekers, statushouders, noodopvang, asielzoekerscentra – wat is wat? 

Vluchtelingen zijn mensen die wegens oorlog of andere redenen vrezen voor hun leven en asiel aanvragen in ons land. Vluchtelingen die asiel aanvragen heten asielzoekers. Zij worden tijdens de behandeling van hun asielaanvraag opgevangen in asielzoekerscentra (AZC’s). Zodra zij een verblijfstatus krijgen in Nederland worden ze statushouders genoemd. Vanaf dat moment hebben ze ook recht op een woning in Nederland. Omdat de instroom van asielzoekers nu erg hoog is en de doorstroom van statushouders vanuit de AZC’s naar woningen als gevolg van de krapte op de woningmarkt laag, heeft het COA te weinig opvangcapaciteit. Om toch aan de wettelijke taak te kunnen voldoen om iedereen die in Nederland asiel aanvraagt op te kunnen vangen, zijn daarom extra opvanglocaties nodig: de tijdelijke noodopvang.   

Wat is het COA? 

Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) zorgt voor de opvang van asielzoekers in Nederland tijdens de asielprocedure. Dit houdt in dat het COA zorgt voor huisvesting vanaf het moment dat de asielzoeker asiel aanvraagt in Nederland tot aan het moment dat de asielzoeker Nederland moet verlaten of een verblijfsvergunning krijgt. Kijk voor meer informatie op de website van het COA. 

Zijn er geen andere locaties beschikbaar voor deze groep mensen? 

De reguliere opvanglocaties (asielzoekerscentra) zitten vol. Dit komt doordat er meer asielzoekers naar Nederland komen en ook de komst van Afghaanse evacués. De belangrijkste reden is echter het grote woningtekort in Nederland. Hierdoor zitten er ruim 11.000 statushouders (mensen met een verblijfsvergunning) in reguliere asielzoekerscentra die eigenlijk al moeten uitstromen naar woningen in gemeenten die er niet of onvoldoende zijn. 

Het COA is druk bezig met het zoeken naar nieuwe opvanglocaties. Normaliter zijn dit trajecten die langere tijd duren. In de huidige situatie met acute behoefte aan opvangplaatsen doet het COA een beroep op alle gemeenten in Nederland om voor bepaalde tijd een aantal vluchtelingen opvang te bieden. Het pand aan de Nico Bovenweg is zeer geschikt om in te zetten voor de noodopvang van asielzoekers. Het voldoet aan alle voorwaarden die het COA aan (tijdelijke) noodopvanglocaties stelt. Na enige aanpassing is het gebouw snel in gebruik te nemen. 

Om welke mensen gaat het? En waar komen ze vandaan? 

Het gaat om mensen van diverse leeftijden en nationaliteiten, en alleengaanden, volwassenen, kinderen en gezinnen die asiel aanvragen in Nederland. De samenstelling van deze groep verandert doorlopend. Het is daarom niet mogelijk om duidelijke uitspraken te doen over wie er naar Oosterbeek zal komen. Het COA spant zich in om tot een evenwichtige samenstelling van bewoners te komen. Begrijpelijkerwijs is de instroom van asielzoekers in Nederland leidend. 

Wanneer kunnen de 1^e bewoners komen? 

De verbouwing van het pand aan de Nico Bovenweg moet nog starten. Als de verbouwing klaar is, kunnen de 1^e vluchtelingen worden ontvangen. Een exacte datum is op dit moment nog niet te noemen. Dat is afhankelijk van het moment dat de benodigde omgevingsvergunning voor de opvang wordt afgegeven. 

Hoeveel mensen kunnen er terecht? 

In overleg tussen gemeente en het COA is afgesproken dat er maximaal 100 mensen (tegelijkertijd) terecht kunnen. En dat tot 1 februari 2023. 

Hoe is de veiligheid rond de locatie geregeld? 

Het COA is verantwoordelijk voor de veiligheid op al haar locaties. Dit doet de organisatie in samenwerking met de beveiligingsorganisatie Trigion. Tussen 8.00 uur en 22.00 uur zijn er medewerkers van het COA op de locatie aanwezig. Daarnaast zijn er 24 uur per dag, zeven dagen in de week beveiligers op de locatie (dus ook in de avond en nacht). 

Waar nodig is er contact tussen het COA en de politie. De burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in de gemeente. De vluchtelingen krijgen begeleiding en voorlichting over onderwerpen zoals veiligheid, maar ook omgangsvormen in Nederland. Kijk voor meer informatie op de website van het COA.

Hoe lang blijven de asielzoekers op deze locatie? 

Het COA stuurt de mensen na aankomst in Nederland naar (nood)opvanglocaties door. Daar verblijven ze in elk geval tot hun asielaanvraag in procedure wordt genomen. Afhankelijk van de ruimte die het COA heeft op reguliere opvanglocaties, gaan de asielzoekers als ze eenmaal in procedure zitten naar een regulier asielzoekerscentrum. 

Waar gaan de asielzoekers daarna naar toe? 

De opvang van asielzoekers in Nederland is op dit moment een behoorlijke puzzel als gevolg van de hoge instroom van vluchtelingen in Nederland, de hoge bezetting op de vaste locaties van het COA en de in gebruik genomen noodopvangen in het land waarvan de looptijd varieert van enkele weken tot een (half) jaar. Dat betekent dat er – met name op noodopvanglocaties – een hoog verloop kan zijn van mensen, omdat er continue noodopvanglocaties sluiten en openen. Ook is het streven vanuit het COA om alle asielzoekers die in procedure zitten of een verblijfsvergunning hebben gekregen uiteindelijk te huisvesten op reguliere locaties. 

Wat doen de bewoners overdag? 

De mensen die in de opvang verblijven, hebben dezelfde rechten en plichten als ieder ander in Nederland als het aan komt op bewegingsvrijheid. Ze mogen zich dus vrij bewegen in de gemeente. Het COA kent huisregels, bewoners krijgen deze in hun eigen taal uitgereikt. En ze krijgen uitleg over rechten, plichten en omgangsvormen in Nederland. De mensen zijn zelf verantwoordelijk voor het bijhouden van hun eigen leefomgeving. Leerplichtige kinderen volgen onderwijs.  

Daarnaast hebben volwassenen gesprekken met onder meer de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en VluchtelingenWerk. Ze bereiden zich met programma’s en/of vrijwilligerswerk voor op hun toekomst. Dat kan zowel op als buiten de locatie zijn. Met organisaties en partijen in de omgeving zoeken we naar een zinvolle tijds- en dagbesteding. Asielzoekers mogen ook werken, mits zij in het bezit zijn van een Burgerservicenummer (BSN).  

Worden de vluchtelingen gescreend of onderzocht? 

Na binnenkomst in Nederland worden alle asielzoekers geïdentificeerd en geregistreerd door de vreemdelingenpolitie en de IND. De Koninklijke Marechaussee onderzoekt eventuele documenten nader. De mensen ondergaan een coronatest, een tbc-controle en krijgen een medische intake. Ze krijgen allemaal een coronavaccinatie aangeboden. 

Mogen deze bewoners ook bezoek ontvangen? 

Ja, ze mogen bezoek ontvangen. Het COA kent een bezoekersregeling. 

Hoe zit het met de coronamaatregelen op de locatie? 

Het COA volgt op al haar locaties de richtlijn COVID-19, en de adviezen van de Rijksoverheid en het RIVM. Alle bewoners worden bij aankomst in Nederland getest op corona en krijgen dan het vaccinatieprogramma aangeboden. Ook worden ze getest voordat ze naar een (nood)opvanglocatie gaan. Voor iedereen geldt het algemene advies: houd je aan de algemene preventieregels (afstand, handenwassen etc.) en laat je testen bij klachten. Wie toch besmet raakt, gaat in isolatie. Daarvoor heeft het COA elders speciale locaties ingericht. 

Is de noodopvang een openbare locatie? 

Nee, het asielzoekerscentrum is geen openbare locatie. Dat betekent dat de bewoners vrijelijk in en uit kunnen lopen en niet bij binnenkomst een QR-code hoeven te tonen. 

Krijgen de bewoners van de noodopvang een QR-code? 

Voor asielzoekers gelden dezelfde regels als voor ieder ander: een QR-code is te verkrijgen op basis van volledige vaccinatie, een testbewijs of een doorlopen besmetting. Bewoners die geen Burgerservicenummer (BSN) hebben en dus ook geen DigiD kunnen aanvragen, kunnen via de GZA – de gezondheidsdienst van het COA – een QR-code aanvragen als ze gevaccineerd zijn, een negatief testbewijs hebben of hersteld zijn na een besmetting. 

Zijn alle bewoners gevaccineerd? 

Alle bewoners krijgen – net als alle andere inwoners van ons land – een vaccinatie aangeboden. En net als ieder ander hebben ze de vrije keuze om deze wel of niet te nemen. In algemene zin kunnen we wel zeggen dat de vaccinatiebereidheid onder asielzoekers goed is. 

Kan ik ook helpen bij de opvang?  

In opvanglocaties voor vluchtelingen zijn veel vrijwilligers actief. Ook buiten opvanglocaties zetten mensen zich belangeloos in voor vluchtelingen. Met eigen initiatieven of vanuit organisaties en bedrijven. Daar is het COA erg blij mee. In sommige gevallen zijn ook spullen welkom. Hoe wij dit zullen coördineren, komt op een later moment op de locatiepagina van deze noodopvang te staan. 

Ik heb kleding en goederen over. Kan ik deze ook brengen? 

Het COA heeft helaas geen gelegenheid tot het sorteren en distribueren van kleding en goederen op een tijdelijke opvanglocatie. U kunt kleding en goederen het beste brengen naar inzamelpunten, zoals van het Leger des Heils. Mocht er kleding of goederen nodig zijn voor de bewoners van de locatie, dan maakt het COA gebruik van bestaande contacten met verschillende organisaties. U leest hierover meer op de website van het COA.

Meer lezen? 

Dagelijkse activiteiten asielzoekers 

Asielzoekers wonen en leven zelfstandig in een azc. Benieuwd hoe het leven in een azc er uit ziet? Kijk op de de website www.coa.nl/dagelijkse-activiteiten. 

Vrijwilligerswerk en donaties 

In en rondom AZC's zijn veel vrijwilligers actief. Wilt u ook iets bijdragen? Kijk op de website www.coa.nl/vrijwilligerswerk-en-donaties.